نرم‌افزارهای بیم یا Building Information Modeling امروزه به جزء جدایی ناپذیر از صنایع مختلف تبدیل شده‌اند و بدون آن‌ها در عمل نمی‌توان به نتایج مناسبی در صنایعی مانند ساخت و ساز و مکانیک دست پیدا کرد. یک نرم افزار بیم به عنوان یک ابزار طراحی و مدل سازی عمل می‌کند و با کمک آن می‌توان برای طرح پروژه‌ها و پیاده سازی آن‌ها به دقت و بهینه سازی‌های بالایی دست پیدا کرد.
فرآیند مدل سازی در نرم افزارهای بیم
یک نرم افزار BIM در چهار مرحله کلی به شما کمک خواهد کرد تا طرح‌های خود را آماده سازی کنید و تحلیل‌های مختلفی را روی آن‌ها انجام دهید. این چهار مرحله به صورت زیر هستند:
- برنامه ریزی: با استفاده از داده‌های در دسترس می‌توان مدل‌های بیم را برنامه ریزی کرد.
- طراحی: طراحی خود به چند بخش تقسیم بندی می‌شود و طی آن یک طراحی دو بعدی یا سه بعدی از پروژه ایجاد خواهد شد.
- ساخت: پس از طراحی اولیه می‌توان مدل‌ها را با دیگر افراد به اشتراک گذاشت تا آن‌ها نیز نظرات خود را با شما به اشتراک بگذارند.
- عملیات: در صورتی که طرح‌ها مورد قبول واقع شوند، می‌توان مرحله بعدی را شروع کرد و طی پیاده سازی تغییرات مورد نظر را روی مدل‌ها انجام داد.
مزایای استفاده از نرم افزارهای بیم چیست؟
بسیاری از مزایا برای نرم افزارهای BIM وجود دارد که در فهرست زیر می‌توانید چند مورد از مهم‌ترین آن‌ها را مشاهده کنید.
- افزایش دقت در طراحی پروژه‌ها
- بهبود تعامل بین تیم‌ها
- کاهش خطرات مرتبط با اجرای پروژه‌ها
- کاهش هزینه‌ها
- امکان طراحی پروژه‌های خلاقانه
- اعمال تغییرات روی مدل‌های طراحی شده به صورت آنی
- جلوگیری از اتلاف زمان
- بهبود امنیت در اجرای پروژه‌ها
نرم افزارهای بیم چه کاربردی دارند؟
فاز قبل از ساخت و تولید یا فاز طرح ریزی از اساسی‌ترین بخش‌های کار برای پیشبرد یک پروژه است که بر اساس آمار بیشترین بهره را از نرم افزارهای بیم BIM برده‌اند. تکنولوژی بیم، نرم افزارهای قابل نصب یا قابل اجرا روی فضای ابری را در اختیار متخصصان قرار می‌دهد تا به ویژگی‌های زیر دسترسی پیدا کنند و پروژه‌هایی بهینه را شروع کرده و به پایان برسانند.
از مهم‌ترین کاربردهای نرم افزارهای بیم BIM باید به امکان مصور سازی، کاهش هزینه‌ها و بهبود کیفیت ارتباطات اشاره کرد که در ادامه توضیح داده می‌شوند.
مصور سازی
ابزارهای بیم توانایی این را دارند تا از قابلیت‌های سه بعدی برای مدلینگ استفاده کنند که یکی از قابلیت‌های مورد نیاز برای مهندسان پروژه‌ها به شمار می‌رود. با این ویژگی، تعارض و نا هماهنگی در فازهای پس از برنامه ریزی به حداقل خود خواهد رسید و با در اختیار داشتن مدل‌های سه بعدی می‌توان پروژه را به بهترین شکل ممکن بهینه کرده و به پاسخ مورد نظر دست پیدا کرد.
همچنین، سرمایه گذاران پروژه می‌توانند به مدل‌های سه بعدی دسترسی داشته باشند که نتیجه پروژه را در یک محیط شبیه سازی شده نشان خواهد داد. با این شرایط، مدیران پروژه و مجریان آن به صورت بهتری خواهند توانست جذب سرمایه کنند و پروژه را پیش ببرند.
نرم افزارهای بیم این قابلیت را فراهم خواهند کرد تا به راحتی بتوان در هر مرحله از پروژه آن را تحلیل و آنالیز کرد و شرایط پیشرفت را به صورت دقیق مورد بررسی قرار داد.
بررسی تعارض و ناهماهنگی
بررسی و آنالیز Collisionها در یک پروژه از مهم‌ترین اصول در مرحله برنامه ریزی است و در این مرحله از پروژه نیاز خواهد بود تا مشکلات این چنینی آنالیز شده و به کلی بر طرف شوند. برای این کار، نرم افزارهای بیم قابلیتی را فراهم می‌کنند تا به صورت دقیق Clash Detection انجام شود. نکته جالب در این مورد، امکان اعمال فیلترها و تنظیمات شخصی سازی شده است تا بتوان روی مدل‌های سه بعدی به صورت بهتری آنالیز‌ها را انجام داد.
قابلیت Clash Detection را می‌توان در بسیاری از ابزارهای بیم به صورت پیش فرض در اختیار داشت. در مواردی که این قابلیت به صورت پیش فرض وجود نداشت، کاربر می‌تواند پلاگین و افزونه آن را دریافت کرده و روی بسته نرم افزاری نصب و اجرا کند. یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از این قابلیت نرم افزارهای بیم BIM کاهش قابل توجه در هزینه‌های اضافی است که ممکن است در نتیجه نا هماهنگی‌ها و مشکلات آینده پروژه به وجود آید.
تحلیل مدل‌های مختلف
شاید یکی از مشکلات اساسی هر پروژه تحلیل مدل‌های قابل اجرا قبل از شروع به کار است. ممکن است در هر پروژه، بتوان مدل‌های مختلفی را طرح ریزی و اجرا کرد اما بهترین کار انتخاب بهینه‌ترین مدل و اجرای آن است. این یکی از مزیت‌های نرم افزارهای بیم BIM به شمار می‌رود که بیشترین کاربرد آن را می‌توان در صنایعی مانند معماری، مهندسی و ساخت و ساز دانست. در این گونه صنایع، می‌توان با به کارگیری ابزارهای بیم طرح‌های مختلف یک پروژه را تولید کرد، مورد تحلیل قرار داد و بر اساس نیازها و داشته‌ها بهترین گزینه را برای اجرا برگزید.
تبادل نظر
مزیت مهم نرم افزارهای بیم BIM بهبود تعامل بین شرکای پروژه و مدیران است. با طراحی مدل‌ها در این نرم افزارها، افراد دست اندرکار می‌توانند نظرات خود را با همدیگر به اشتراک بگذارند و از آن‌ها برای بهینه کردن شرایط استفاده کنند. برای نمونه، یک طراح مدلی سه بعدی را طراحی کرده و در اختیار بخش مورد نظر قرار می‌دهد. این بخش می‌تواند اطلاعات هزینه‌ها و برآورد زمانی را به آن اضافه کند تا تمامی این موارد با هم به صورت یکجا بررسی شوند.
همین مزیت را می‌توان برای آنالیز و تحلیل مدل‌ها نیز به کار برد و پس از طراحی مدل‌ها، تمامی افراد می‌توانند مدل را بررسی کنند و نظرات خود را ارائه دهند. این مزیت نرم افزارهای بیم BIM باعث خواهد شد تا پروژه‌ها به صورت شفاف پیشرفت کنند و مشکلات احتمالی در هر مرحله با همکاری جمعی بر طرف شود.
برآورد هزینه‌ها
برآورد هزینه‌ها در مراحل اول طرح ریزی پروژه و طراحی‌های اولیه یکی از نیازهای اساسی است تا بتوان فهمید با چه هزینه کلی و جزئی می‌توان یک پروژه را پیاده سازی کرد. در یک نرم افزار بیم می‌توان پس از طراحی سه بعدی تمامی نیازمندی‌ها را تعیین کرد تا نرم افزار یک برآورد هزینه به شما ارائه دهد. در کنار این موضوع، امکان مقایسه بین مدل‌های مختلف نیز وجود خواهد داشت.
دقت داشته باشید که در نرم افزارهای پیشرفته بیم امکان خودکارسازی این شرایط وجود دارد که شما همزمان با اعمال تغییرات مختلف می‌توانید برآورد هزینه‌ها را نیز در اختیار داشته باشید. کاربر می‌تواند دقیق‌ترین فیلترها و تنظیمات را در این مورد در نرم افزار اعمال کند تا قیمت‌ها و هزینه‌ها با دقت بالایی تحلیل شوند.
در این حالت، خطای انسانی نیز به صورت قابل ملاحظه‌ای کاهش پیدا خواهد کرد و می‌توان روی نتیجه خروجی اطمینان داشت. صرفه جویی در زمان آنالیز هزینه‌ها نیز مزیت اساسی دیگری است که نرم افزارهای پیشرفته BIM در اختیار مهندسان و مدیران پروژه قرار داده‌اند.
کاربرد نرم افزارهای بیم در صنایع مختلف
نرم افزارهای بیم از طرح‌ها و مدل‌های کوچک گرفته تا پروژه‌های بزرگ مزایای بی شماری را در اختیار مهندسان و طراحان قرار داده‌اند. در صنایعی مانند ساخت و ساز، معماری و تولید، نرم افزارهای BIM در مرحله طرح ریزی و عملیات، به مهندسان این امکان را می‌دهند تا پروژه‌ها را به صورت بهینه و با دقت بالا جلو برند.
صنایع زیر از جمله مهم‌ترین بخش‌هایی هستند که ابزارهای BIM در آن‌ها کاربرد دارند.
کاربرد ابزارهای بیم در صنعت ساخت و ساز
نرم افزارهای بیم این قابلیت را برای تیم‌های ساخت و ساز فراهم کرده‌اند تا افراد بتوانند تمرکز بالایی روی امنیت پروژه‌ها و بهینه بودن مخارج داشته باشند. تیم‌های ساخت و ساز می‌توانند از یک نرم افزار بیم برای طراحی واقعی و عمل گرا بهره ببرند و از طرح‌های معمولی تا پیچیده را با استفاده از این نرم افزارها پیاده سازی کنند.
کاربرد ابزارهای بیم در صنعت معماری
متخصصان معماری از جمله افرادی هستند که می‌توانند از نرم افزارهای بیم برای پیشبرد بهتر کارهای خود استفاده کنند. از این نرم افزارها برای بهبود طراحی‌ها، افزایش کیفیت ساخت و بهینه سازی پروژه‌ها و منابع می‌توان استفاده کرد که در نهایت این کار کمک خواهد کرد تا پروژه‌ها در زمان دقیق و طی برنامه ریزی انجام شده پیاده سازی شود.
کاربرد ابزارهای بیم در صنعت ساخت و تولید
صنعت مکانیک و کارخانه‌های تولیدی از جمله بخش‌هایی هستند که در حال به کارگیری نرم افزارهای بیم هستند. مزایای متعددی برای بخش تولید ارائه شده است و مهندسان می‌توانند با استفاده از این ابزارها طرح‌های بسیار شخصی سازی شده و دقیق را آماده سازی کرده و پیاده سازی کنند. سرعت عمل و تعامل خوب بین افراد تیم در این صنعت بسیار مهم است که ابزارهای BIM این ویژگی‌ها را برای متخصصان در این نوع صنایع فراهم کرده‌اند.
به کارگیری ابزارهای بیم در چاپ سه بعدی
در اختیار داشتن یک مدل سه بعدی از جمله اولین نیازها برای چاپ سه بعدی آن با استفاده از پرینترهای 3D است. در سال‌های اخیر تلاش زیادی شده است تا بتوان از تکنولوژی چاپ سه بعدی در صنایع مختلف استفاده کرد اما با ورود نرم افزارهای BIM به بازار، این ایده قوت گرفته است.
مهندسان ساخت و ساز و مکانیک در سال‌های اخیر توانسته‌اند طرح‌های آماده شده با استفاده از نرم افزارهای BIM را به مدل‌های واقعی تبدیل کنند و در این بین، نقش ابزارهای BIM بسیار با اهمیت است. ترکیب ابزارهای مدل سازی و تکنولوژی پرینتر سه بعدی این امکان را فراهم کرده است تا بتوان به صورت دقیق و بهینه مدل‌های واقعی را در صنایعی مانند رباتیک، ساخت و ساز و تولید آماده کرد.
بهترین نرم افزارهای بیم BIM را بشناسید
شاید تا به این جای کار کنجکاو شده‌اید تا یکی از نرم افزارهای بیم را روی سیستم خود نصب کنید. جالب است تا بدانید نرم افزارهای Building Information Modeling بسیاری وجود دارد که با نصب هر یک از آن‌ها به یک بسته کامل شبیه سازی و مدل سازی سه بعدی دسترسی پیدا خواهید کرد.
نرم افزار AutoCAD
نرم افزار Autocad یکی از معروف‌ترین ابزارها برای طراحی و مدل سازی است که ویژگی‌های اختصاصی و در سطح بالا را در اختیار مهندسان و طراحان قرار داده است. بسیاری از قابلیت‌های خودکارسازی در این نرم افزار ارائه شده است و وجود این قابلیت‌ها در یک بسته کامل به شما کمک خواهد کرد تا در زمان صرفه جویی کنید و با دقت بالایی کارهای خود را پیش ببرید.
نرم افزار Navisworks
نرم افزار Navisworks یک ابزار مدیریتی است که برای تیم‌ها و افراد حرفه‌ای طراحی شده است. این نرم افزار دو بخش کلی مدیریت و شبیه سازی دارد که قابلیت شبیه سازی‌های ۵ بعدی را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. می‌توان گفت، در Navisworks شما به یکی از بهترین محیطهای شبیه سازی دسترسی دارید.
نرم افزار Revit
ابزار Revit نیز مانند Autocad از طرف شرکت Autodesk ارائه شده است و به عنوان یکی از قدرتمندترین ابزارها و نرم افزارهای بیم شناخته می‌شود. در Revit شما بیشتر با داده‌ها سر و کار دارید و در نهایت می‌توانید مدل‌های طراحی شده را به صورت دو بعدی یا سه بعدی شبیه سازی کنید. در صورتی که یک تازه کار هستید، Revit یکی از بهترین پیشنهادها برای شما است چرا که فراگیری و به کارگیری آن در مقایسه با بسیاری از نرم افزارهای بیم آسان است.
نرم افزار ArchiCAD
این ابزار به عنوان اولویت برای بسیاری از متخصصان و مهندسان تلقی می‌شود و نسخه‌های متعددی از آن پس از سال ۱۹۸۲ به بازار عرضه شده است. شما در این نرم افزار بیم به ابزارهای متنوعی دسترسی دارید تا مدل‌های گرافیکی را طراحی کنید و روی آن‌ها تحلیل‌های مورد نیاز را انجام دهید.
سخن آخر
امروزه نرم افزارهای بیم به صورت Cloud-based نیز در اختیار متخصصان قرار گرفته‌اند که یک قابلیت افزوده برای دسترسی به امکانات آن‌ها از هر نقطه مکانی است. شما تنها با داشتن اتصال اینترنتی خواهید توانست تا روی یک طرح کار کنید و تغییرات مورد نظر را روی آن‌ها اعمال کنید. این قابلیت میزان تعامل بین افراد یک تیم را نیز بهتر خواهد کرد و دیگر نیازی به برگزاری جلسات طولانی مدت حضوری نخواهد بود. شما نیز می‌توانید همین حالا یکی از نرم افزارهای بیم را روی سیستم‌تان نصب کرده و شروع به کار کنید. اگر در این مورد سوالی داشتید، خوشحال خواهیم شد تا آن را در ادامه مطلب با ما در میان بگذارید.
