Search
Close this search box.

اصطلاحات رایج آی‌تی و کامپیوتر

Android

سیستم عامل مبتنی بر تلفن‌های همراه که توسط گوگل توسعه داده شده، این سیستم عامل متن باز بوده و بر پایه‌ی لینوکس است.

AP

به معنای اکسس پوینت (Access Point)

Archive

آرشیو یا بایگانی

ASCII

کد اسکی یا American Standard Code for Information Interchange کدهایی هستند که امکان ارسال اطلاعات از یک رایانه به رایانه دیگر را فراهم میکنند.

Backup

یک کپی از اطلاعات (نسخه پشتیبان)

Base I/O Port

آدرس پایه ورودی و خروجی

Base Memory

آدرس پایه حافظه

Binary

هر چیزی که کامپیوتر میتواند آن را بخواند و بروی آن پردازش انجام دهد به زبان باینری است شامل نوشته‌ها، تصاویر، فیلم‌ها، اسناد، برنامه‌ها و … در حقیقت زبان باینری (دودویی) زبان رایانه هاست.

BIOS

بایوس یا Basic Input Output System مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های پایه ورودی و خروجی

Bit

کوچکترین واحد اطلاعاتی در کامپیوتر که امکان پردازش آن وجود دارد بیت نامیده میشود.

Boot Manger

Boot Manger به مدیریت کامپیوترهای چند سیستم عامله می پردازد، در حقیقت boot manager یک قطعه نرم افزاری کوچک و سودمند است. این برنامه قبل از کامپیوتر سیستم عامل‌های اولیه و ثانویه را بارگذاری جزئی کرده و به شما اجازه می‌دهد تا یکی از سیستم عامل ها را برای بارگذاری کامل انتخاب کنید .

Boot ROM

قطعه‌ای برای بالا آوردن شبکه هایی که در آن هیچگونه دیسکی برای بالا آوردن نیست ( شبکه‌های Disk less )

Botnet

Botnet یک مجموعه از کامپیوترها یا دستگاه هایی مانند گوشی های هوشمند هستند که به اینترنت متصل شده و توسط یک نرم افزار جداگانه و خاص برای اهداف خرابکارانه کنترل می شوند.

BPS

سرعت انتقال داده ها یا بیت در ثانیه.

Browser

بروزر یا مرورگر به هر چیزی که امکان مرور اطلاعات را داشته باشد گفته میشود، برنامه ای که فایل ها را میخواند مرورگر فایل نامیده میشود و برنامه ای که صفحات اینترنتی را برای ما به نمایش در میاورد مرورگر اینترنت نامیده مشود.

Bug

ضعف های امنیتی نرم افزارهای سیستم از جمله سیستم عامل، برنامه های کاربردی و … را گویند که می توان از آن ها بر ضد سیستم قربانی بهره جست.

BUS

توپولوژی خطی که در آن رایانه ها در یک خط به هم وصل می‌شوند، در این توپولوژی رایانه اول و آخر به هم وصل نیستند.

BW

B.W یا Band Width به پهنای باند یا محدوده‌ای که در آن امواج آنالوگ بدون هیچ افتی حرکت می‌کنند Bandwidth گفته میشود.

Byte

هر ۸ بیت یک بایت را تشکیل میدهد، هر حرف، عدد یا کارکتر برابر با یک بایت است.

Cache

کش به اطلاعات پر استفاده ای گفته میشود که به صورت موقت در رایانه شما ذخیره میشوند، کش ها به ما کمک میکنند که پردازش و نمایش داده‌ها در دفعات بعدی سریعتر انجام شوند.

Cell

محدوده‌ای را که یک Access Point تحت پوشش دارد سلول ( Cell ) می‌گویند.

Chart

یک نمودار گرافیکی از داده‌ها.

cloudlet

تکه ابر ، در رایانش ابری و رایانش مه کاربرد دارد.

Coaxial

کواکسیال نوعی کابل است (کابل هم محور)

Collision

برخورد یا لرزش سیگنال ها

commit

عمل ذخیره پروژه بر روی گیت را commit می گویند. به این معنی که شما یک نسخه از پروژه را از گیت گرفته و تغییر داده اید حال می خواهید این تغییرات را روی نسخه موجود در گیت ذخیره کنید. به این عمل ذخیره سازی کامیت گفته می شود. اگر برای اولین بار بخواهید پروژه را روی گیت ذخیره کنید به این عمل initial commit گفته می شود.

Cookie

یک فایل اطلاعاتی کوچک که اکثرا توسط وبسایت‌ها در مرورگر رایانه شما ذخیره میشود و شامل اطلاعاتی درباره فعالیت شما در آن سایت است.

Cutsom Rom

یک نســخه کاملا مستقل و غیر رسمی از سیستم عامل است که شامل هسته می شود (هسته باعث اجرای هرچیزی می شود) از جمله نرم افزارها ، سرویس ها و… هر چیزی که موبایل یا وسیله مورد نظر توانایی اجرای آن را داشته باشد و در کل بستگی به کسی دارد که رام را برای چه هدفی سفارش سازی یا customized کرده است.

Cyangoen

سیانوژن یک سیستم‌عامل مبتنی بر کدهای اندروید است، این سیستم‌عامل که به اختصار CM هم نامیده می‌شود، امکانات بیشتری نسبت به اندروید خالص دارد.

Data

داده

DCE

DCE یا Data Communication Equipment تجهیزاتی هستند که مشخصات الکتریکی داده ها را با مشخصات کانال داده ها تطبیق می‌دهند مانند مودم .

Device

به هر وسیله الکترونیکی قابل حمل یک دیوایس یا دستگاه گفته میشود، مثلا تلفن همراه شما یک دستگاه یا دیوایس است.

DHCP

کلمه DHCP مخفف عبارت Dynamic Host Configuration Protocol می‌باشد و وظیفه آن، تنظیم یک IP بصورت اتوماتیک برای هر کدام از دستگاه‌های متصل به Router است. در واقع، وقتی که شما دستگاه‌های خودتان را به یک Router وصل می‌کنید، می‌بایست به هر کدام یک IP بصورت منحصر به فرد اختصاص دهید. DHCP بصورت اتوماتیک و خودکار این کار را به عهده خواهد گرفت تا شما مجبور نباشید که بصورت دستی به هر کدام از دستگاه‌های خود IP بدهید.

DNS

مخفف عبارت Domain Name System می‌باشد. وظیفه این سیستم این است که برچسب‌ها و دامنه‌هایی که تنها توسط انسان‌ها قابل خواندن می‌باشد را به یک IP آدرس تبدیل کند.

Domain

نامی منحصر به فرد برای یک سرور یا صفحه وب، مثلا Google.com یک دامین (نام دامین) است

Download

بارگذاری یک نسخه کپی از یک فایل یا داده موجود در اینترنت بر روی دیوایس شما دانلود نامیده میشود.

Drive

محلی برای نگهداری فایل و فولدرها، (هارد سیستم شما میتواند به یک یا چند درایو تقسیم شود)

DTE

DTE یا Data Terminal Equipment به منبع و گیرنده داده ها را در شبکه‌های رایانه‌ای گفته میشود.

E-mail

پست الکترونیکی

Embed

یک آبجکت (تصویر، نمودار، سند و …) که در داخل فایل دیگری (فایل مقصد) قرار گرفته در اصطلاح Embed نامیده میشود.

Ergonomics

این اصطلاح که در فارسی با نام ارگونومی شناخته می شود، .مجموعه قوانینی علمی است که در رابطه نحوه ارتباط درست انسانها با محیط کاریشان گردآوری شده است. این قوانین طوری تنظیم شده است که حداقل آزار و صدمات را یک محیط کاری روی انسان وارد کند، ماشین ها و دستگاه ها با ارگونومی ضعیف می توانند آسیب های جبران ناپذیری را به انسان ها وارد کنند.

Ethernet

وقتی که کامپیوتر شما از طریق کابل یا سیم به دستگاهی متصل است، درواقع شما به پورت Ethernet وصل هستید.

FAQ

لیستی از سوالات متداول و پاسخ آن ها که مخفف Frequently Asked Questions میاشد

Feedback

بازخورد، اطلاعاتی و گزارشاتی که درباره نحوه کارکرد یک برنامه توسط کاربران ارسال میشود

Fiber Optic

کابل فیبر نوری که در برپایی شبکه ها به کار می‌رود و سرعت بسیار بالایی ( بیش از ۱ گیگا بیت در ثانیه ) دارد.

File

فایل ذخیره کننده داده است (مثل یک سند متنی، عکس، ویدئو، موسیقی و …)

Firewall

فایروال یا دیوار آتش سیستمی است که جلوی دسترسی غیر مجاز یک رایانه به اطلاعات سایر رایانه‌ها در شبکه را میگیرد فایروال‌ها به صورت سخت افزاری و نرم افزاری موجود هستند.

Folder

فولدر یا پوشه محلی برای نگهداری چند فایل است (فولدرها میتوانند دربردارنده فولدری دیگر نیز باشند)

footer

فوتر یا پانوشت، معمولا به قسمت پایین یک صفحه (وبسایت، نرم‌افزار و…) اطلاق می‌شود.

Framework

نرم‌افزاری است شامل مجموعه‌ای منسجم از توابع و کلاس‌های از پیش نوشته شده که کاربر را قادر میسازد از امکانات یک زبان برنامه نویسی استفاده کند بدون اینکه درگیر مسائل پیچیده آن شود.

FTP

اف تی پی یا File Transfer Protocol پروتکلی است که امکان بازنویسی اطلاعات از یک کامپیوتر به اینترنت را میدهد.

Function

تابع مجموعه از دستورالعمل های از پیش نوشته شده میباشد

Gateway

یک Gateway، دستگاهی است که ترافیک‌ها را بین شبکه‌ها رد و بدل می‌کند. برای مثال، Router در منزل شما حکم یک Gateway را دارد.

Gigabyte

یک گیگابایت برابر ۱۰۲۴ مگابایت است.

Git

گیت یک سورس کنترل open source می باشد که برای انواع زبان های برنامه نویسی کاربرد دارد و همچنین IDE های بسیاری از آن پشتیبانی می کنند. یکی از معروف ترین سرور های گیت سایت github می باشد که می توان از آن برای ذخیره نسخه های مختلف پروژه نرم افزاری و یکپارچه سازی آن استفاده کرد.

Hack

دسترسی غیر مجاز به منابع اطلاعاتی یک شبکه یا رایانه

Hardware

قطعات و اجزای فیزیکی و قابل لمس یک دستگاه

HDMI

HDMI که اختصار عبارت High Definition Multimedia Interface (رابط چندرسانه ای باکیفیت بالا) است، یکی از نوآوری های برتر در صنعت لوازم الکتریکی خانگی است. این رابط امکاناتی مانند انتقال ویدئویی دیجیتال با کیفیت بالا، انتقال با هشت کانال صدای دیجیتال، رمزگذاری HDCP و پروتکل CEC (کنترل لوازم خانگی) را به همراه پنج ولت برق، تنها در یک کابل فراهم می آورد.

Home page

هوم پیج معمولا برای نمایش صفحه نخست وبسایت‌ها به کار میرود.

Hostname

یک Hostname در حقیقت یک برچسب یا Label می‌باشد که به IP یک دستگاه اشاره می‌کند.

HTML

اچ تی ام ال یا Hyper Text Markup Language یک زبان نشانه گذاری است که برای ایجاد صفحات وب استفاده میشود.

HTTP

اچ تی تی پی یا Hyper Text Transfer Protocol پروتکلی است برای به اشتراک گذاری اسناد HTML و سایر فایل‌ها در شبکه جهانی وب.

HTTPS

اچ تی تی پی اس یا Hyper Text Transfer Protocol Secure پروتکلی است برای به اشتراک گذاری اسناد HTML و سایر فایل‌ها در شبکه جهانی وب به صورت رمزگزاری شده و امن .

I/O

ورودی یا خروجی (Input/Output)

Icon

آیکون یک واژه یونانی و به معنای تصویر کوچک است، آیکون‌ها معمولا به یک منبع دیگر مثل یک سند یا برنامه اشاره میکنند .

Internet

شبکه‌ای متشکل از میلیاردها کامپیوتر و دیوایس‌ به هم متصل شده در سراسر جهان.

IOS

سیستم عامل مبتنی بر تلفن‌های همراه که توسط شرکت اپل توسعه داده شده

IP

آی پی یا Internet Protocol ، آدرس منحصر بفرد یک رایانه در شبکه مثل اینترنت

IRQ

وقفه

ISP

آی اس پی یا Internet Service Provider به شرکتی اطلاق میشود که وظیفه فراهم کردن ارتباط اینترنتی را بر عهده دارد.

IT

آی تی یا Information Technology (فناوری اطلاعات) به مطالعه، بررسی و توسعه‌ی سیستم‌های اطلاعاتی بر پایه کامپیوتر و رایانه میپردازد (خیلی از افراد آی تی را همان کامپیوتر میدانند، این دو موضوع در عین تشابهاتی که با هم دارند ولی به طور کامل متفاوت از هم هستند)

Java

یک زبان برنامه نویسی که توسط شرکت سان مایکروسیستم توسعه داده شده است، خیلی از برنامه‌هایی که به صورت روزمره استفاده میکنیم توسط این زبان نوشنه شده اند.

jpeg

jpeg یا jpg یک فرمت برای ذخیره‌سازی تصویر که مخفف Joint Photographic Experts Group است، میباشد.

Kilobyte

یک کیلوبایت برابر ۱۰۲۴ بایت است.

LAN

LAN یا همان Local Area Network مجموعه از رایانه ها در یک شبکه محلی که به هم متصل اند ( مثلا رایانه‌های متصل به هم در یک اداره یا دانشگاه )

Link

یک آبجکت قابل کلیک کردن که شما را به بخشی دیگر در صفحه (یا صفحه‌ای جداگانه) هدایت میکند.

Linux

یک سیستم عامل متن باز و رایگان برای ابزارهای دیجیتال و الکترونیک (رایانه، تلویزیون، موبایل، وسایل خانگی، سرورها و…)

Localhost

عبارت localhost به کامپیوتر فعلی موجود اشاره می‌کند. local host یک نوع برچسب است که به یک IP اشاره می‌کند.

MAC Address

MAC Address مخفف عبارت Media Access Control می‌باشد که یک آدرس واحد و منحصر به فرد برای هر دستگاه می‌باشد که گاهی به آن آدرس فیزیکی نیز می‌گویند. این آدرس اغلب در زمان ساخت دستگاه در کارخانه تعیین و اختصاص داده می‌شود.

MAN

Metropolitan area network یا شبکه شهری (مثل شبکه‌ی ادارات و سازمان‌های موجود در یک شهر)

Megabyte

یک مگابایت برابر ۱۰۲۴ کیلوبایت است.

MOBI

MOBI یک نوع فرمت کتاب الکترونیکی است که توسط خوانندگان کتاب MobiPocket مورد استفاده قرار می گیرد، MobiPocket همچنین دارای یک پسوند prc است که کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.

NAT

کلمه NAT مخفف عبارت Network Address Translation می‌باشد و توسط Router مورد استفاده قرار می‌گیرد تا یک IP را بین مجموعه‌ای از دستگاه‌ها به‌اشتراک بگذارد.

Network

شبکه (مجموعه‌ای از چند رایانه)

Network Interface

Network Interface یا Network Adapter اتصال شما به یک شبکه بصورت WiFi یا Ethernet، یک Network Interface می‌باشد.

NFC

فناوری NFC یک فناوری ارتباطی بی‌سیم با برد کوتاه و فرکانس بالاست که تبادل اطلاعات بین هر گونه دستگاه الکترونیکی را در فاصلهٔ ۳ تا ۳۰ سانتی‌متر امکان‌پذیر می‌نماید.

NIC

NIC مخفف Network interface controller میباشد و در حقیقت به کارت شبکه، نیک نیز گفته میشود.

Node

به هر کامپیوتر متصل به شبکه یک Node یا گره می‌گویند.

Noise

نویز یا پارازیت به امواج الکتریکی مزاحم می‌گویند که موجب اختلال در انتقال داده ها می‌شود.

Novell Netware

نوعی سیستم عامل برای شبکه

Offline

دستگاهی که به شبکه متصل نیست.

Online

دستگاهی که به شبکه متصل است.

Open Source

به نرم افزار متن باز و رایگان اطلاق میشود

OS

او اس یا Operating System به معنای سیستم عامل میباشد و در واقع برنامه‌ای است که بین سخت افزار و کاربر ارتباط ایجاد میکند

OSI

استاندارد OSI یا Open Systems Interconnection برای برقراری ارتباط دو رایانه، وظایف را به هفت قسمت تقسیم کرده و به 7 لایه OSI معروف شده‌اند که به ترتیب ( فیزیکی – پیوند داده‌ها – شبکه – انتقال – جلسه – نمایش – کاربردی ) می‌باشند.

Packet

واحدی از اطلاعات هستند که مابین دستگاه‌ها ارسال و دریافت می‌شوند.

PAN

Personal area network یا شبکه شخصی.

Patch panel

دستگاهی که بین هاب و کابل قرار می‌گیرد.

PC

پی سی مخفف Personal Computer میباشد و به معنای رایانه‌ی شخصی است، کامپیوترهای خانگی و لپ‌تاپ ها هر کدام یک PC هستد.

Peer-to-Peer

Peer to Peer یا شبکه‌های نظیر به نظیر که در آن هر کامپیوتری هم سرویس دهنده است و هم سرویس گیرنده .

Permission

نشان دهنده سطح دسترسی به اطلاعات موجود در یک رایانه میباشد

Pixel

پیکسل یا نقطه به کوچک‌ترین واحد سازنده تصاویر گرافیکی گفته میشود.

Platform

بستری برای اجرای برنامه‌های نوشته شده که شامل ملزومات نرم افزاری و سخت‌افزاری میباشد.

Plug-in

Plugin برنامه‌ای کوچک که قابلیت و امکانات خاصی را به یک برنامه بزرگتر اضافه میکند.

PNG

یک فرمت تصویری و مخفف Portable Network Graphics میباشد، این فرمت به دلیل حجم کمی که دارد بیشتر در اینترنت و صفحات و استفاده میشود.

Port

درگاه (ورودی یا خروجی )

Protocol

مجموعه‌ای از قوانین استاندارد که برای اشتراک گذاری اطلاعات بین رایانه‌ها استفاده میشود.

Python

یک زبان برنامه نویسی سطح بالا که قابلیت های فراوانی دارد.

Rack

در شبکه‌های TP بزرگ برای جلوگیری از اشغال فضای زیاد توسط کابل ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

Record

به معنای ثبت، نشان دهنده مجموعه‌ای از اطلاعات قرار گرفته در سیستم

Refresh

به معنای به رورسانی صفحه و دریافت اطلاعات تاز‌ه‌تر میباشد.

Reload

به معنای به رورسانی صفحه و دریافت اطلاعات تاز‌ه‌تر میباشد.

Remote

دسترسی و کنترل اطلاعات از راه دور

Request

درخواست، مثلا هنگامی که شما یک آدرس را در مرورگر اینترنتی خود وارد میکنید و منتظر میمانید تا صفحه وب به شما نمایش داده شود یک درخواست به سرور ارسال کرده اید

Resolution

Resolution یک تعداد از اجزای گسسته است که تصاویر چاپی یا الکترونیکی از این اجزاء گسسته تشکیل شده اند.

Restore

بازگردانی نسخه پشتیبان

RFI

RFI به معنی Remote File Inclusion به معنی الحاق خارجی فایل می باشد و به نفوذگر اجازه می دهد که فایل مخرب خود را از یک سرور Remote بر روی سرور قربانی اجرا کند.

Ring

توپولوژی حلقوی که رایانه‌ها بصورت یک دایره به هم وصلند، در این توپولوژی رایانه اول و آخر به هم متصلند.

Router

یک Router دستگاهی است که ترافیک شبکه‌ای را رد و بدل می‌کند. در واقع یک واسطه‌ است برای تبادل اطلاعات.

Search Engine

موتور جستجو (مانند گوگل)

Server

سرویس دهنده

Share

به اشتراک گذاری داده ها و منابع سخت افزاری برای استفاده همه کامپیوترها.

Shell

شل در لغت به معنی پوسته است و در سیستم عامل‌های لینوکس جزو قسمت هایی است که رابط کاربر بین سخت افزار می باشد، در مفاهیم هکینگ هنگامی که شخص نفوذگر با استفاده ابزارها و کارهای خود می تواند به سیستم مورد نظر خود نفوذ کند و کنترل سیستم را به دست بگیرد اصطلاحاً می گویند شل گرفته است و می‌تواند تصمیمات خود را عملی گرداند.

Site

کوتاه شده کلمه وب سایت است.

Software

نرم افزار، مجموعه‌ای از کدهای نوشته شده به زبان کامپیوتر

SQL Injection

یک نوع حمله با استفاده از ارسال یک رشته (String) حاوی کد مخرب به SQL Server Instance می باشد. کد مخرب حاوی یک دستور معتبر SQL است که به طور طبیعی توسط سرور اجرا می شود.

Star

توپولوژی ستاره‌ای که در آن از یک هاب به عنوان قطعه مرکزی استفاده می‌شود و رایانه ها به آن وصل می‌شوند.

Stock Rom

همان ورژن از سیستم عامل تلفن شماست که در واقع موقعی که آن را خریداری کرده اید روی آن نصب شده است (سیستم عامل اصلی تلفن که توسط کارخانه برای دستگاه شما عرضه شده)

STP

STP یا Shielded Twisted Pair نوعی کابل زوج به هم تابیده دارای حفاظ می‌باشد.

Style sheet

مجموعه‌ای از فرمت‌ها که ظاهر یک صفحه یا سند HTML را میسازد، مثل نوع فونت، رنگ، اندازه و … .

Terabyte

یک ترابایت برابر ۱۰۲۴ گیگابایت است.

Topology

توپولوژی به طرح فیزیکی شبکه و نحوه آرایش رایانه ها در کنار یکدیگر می‌گویند.

TP

TP یا Twisted Pair کابل های زوج به هم تابیده هستند و در برپایی شبکه‌های کامپیوتری به کار می‌روند.

Trojan

تروجان یا تراوا نوعی برنامه مخرب است که میتوانید به صورت غیر مجاز به اطلاعات یک رایانه دسترسی پیدا کرده و آن ها را به منبع مشخصی ارسال کند.

UI

به معنای رابط کاربری و مخفف User Interface میباشد (در حقیقت نشان دهند ظاهر و گرافیک برنامه است)

Unix

یونیکس نوعی سیستم عامل که بیشتر برای شبکه به کار میرود.

Upload

ارسال، بارگذاری، آپلود

UPnP

UPnP یا Universal Plug and Play یک مجموعه از قوانین شبکه بندی است که این اجازه را به دستگاه های متصل شده به شبکه مانند کنسول های بازی، چاپگرها‌، نقاط دسترسی وای فای، کامپیوترها و روترها می دهد تا به صورت خودکار یکدیگر را شناسایی کرده و سرویس های شبکه ای مانند اشتراک فایل، استریمینگ رسانه، و دیگر سرویس ها را در بین خود فعال کنند.

URL

یو آر ال یا Uniform Resource Locator در حقیقت آدرس یک صفحه در شبکه جهانی وب میباشد.

USB

یو اس بی یا Universal Serial Bus متداول‌ترین پورت انتقال اطلاعات میباشد

UTP

UTP یا Unshielded Twisted Pair نوعی کابل زوج به هم تابیده بدون حفاظ میباشد.

UX

به معنای تجربه کاربری و مخفف User Experience میباشد (مثلا سادگی کار کردن با یک برنامه تجربه کاربری خوبی در کاربر ایجاد میکند)

Virus

برنامه‌ای کوچک که باعث ایجاد اختلال نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری در کارکرد عادی سیستم میشود

WAN

مخفف عبارت Wide Area Network می‌باشد. این نوع شبکه، یک شبکه بسیار وسیع است که ناحیه زیادی را در برمی‌گیرد. مثلاً ISP، یک ارتباط را بین شما و WAN آن‌ها برقرار می‌کند.

Website

به معنای مجموعه از صفحات وب میباشد.

Windows

سیستم عاملی است که توسط شرکت مایکروسافت توسعه داده شده

Wireless

بی سیم

WLAN

Wireless LAN یا شبکه های محلی بی سیم.

www

شبکه جهانی وب یا World Wide Web

Zip

یک فرمت فشرده‌سازی برای فایل‌ها.