سرمایه‌گذاری موفق در بازارهای مالی علاوه بر دانش عمیق، به مهارت و تجربه زیادی نیاز دارد. در بازار بورس، تنوع زیادی در ابزارهای معاملاتی وجود دارد که هر یک می‌توانند به شکل گسترده‌ای بر نتایج سرمایه‌گذاری تأثیر بگذارند. از طریق آموزش بورس و درک ابزارها، احتمال موفقیت در معاملات و سرمایه‌گذاری‌ها به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. افراد می‌توانند دارایی‌های خود را در بازار سرمایه به دو روش مستقیم و غیر مستقیم سرمایه‌گذاری کنند.
در روش غیرمستقیم، سرمایه‌گذاران مدیریت سرمایه خود را به افراد متخصص دارای مجوزهای لازم در حوزه بازار سرمایه می‌سپارند. این روش به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا با ریسک کمتری نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم، در بازار سرمایه فعالیت کنند.
سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس، به خرید و فروش سهام شرکت‌ها توسط خود فرد اشاره دارد. این نوع سرمایه‌گذاری مستلزم آن است که فرد دارای دانش کافی درباره انواع روش‌های تحلیل بازار مانند تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و تابلوخوانی باشد.
تابلوخوانی چیست؟
تابلوخوانی، به فرآیند تجزیه و تحلیل داده‌های مربوط به معاملات سهام و سایر اوراق بهادار از طریق تابلوی معاملات بورس اشاره دارد. برای مشاهده تابلو هر نماد می‌توانید به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به آدرس (tsetmc.com) مراجعه کنید. این داده‌ها شامل اطلاعاتی نظیر قیمت فعلی سهم، حجم معاملات، سفارشات خرید و فروش و آخرین قیمت معامله شده است. تابلوخوانی به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با بررسی تغییرات و الگوهای موجود در این داده‌ها، نوسانات قیمتی و جهت حرکت بازار را درک کنند و بر اساس آن تصمیم‌گیری‌های آگاهانه‌ای در مورد خرید یا فروش سهام داشته باشند. در ادامه با برخی از شاخص‌های کلیدی در تابلوخوانی آشنا خواهید شد.
نسبت قدرت خریدار به فروشنده
یکی از کلیدی‌ترین شاخص‌ها در تابلوخوانی بورس، نسبت خرید به فروش سهام توسط سرمایه‌گذاران حقیقی است. این نسبت معیاری برای سنجش قدرت خریداران نسبت به فروشندگان است. اگر قدرت خرید حقیقی عددی بیش از یک باشد، نشان‌دهنده برتری خریداران و تمایل به خرید بیشتر در بازار است. در مقابل، اگر این نسبت کمتر از عدد یک باشد، دلیل بر غلبه فروشندگان و فروش در بازار است. این اطلاعات به معامله‌گران کمک می‌کند تا بر اساس عرضه و تقاضا در بازار، استراتژی‌های معاملاتی خود را تنظیم کنند.
سهام شناور
بالا بودن تعداد سهام شناور سهام شرکت‌ها نشان‌دهنده نقدشوندگی بالا است که این امر موجب می‌شود که سهام به راحتی خرید و فروش شود. در بازار سرمایه، دو دسته اصلی خریدار و فروشنده برای سهام شرکت‌ها فعالیت دارند. گروهی با هدف کسب جایگاه مدیریتی و دیگری به دنبال کسب سود از نوسانات بازار، معامله می‌کنند. سهامی که توسط دومین گروه خریداری می‌شود، به عنوان سهام شناور شناخته می‌شود. بنابراین، شناخت سهام شناور یکی از مولفه‌های هوشمندانه برای تصمیم‌گیری‌ها در بازار سرمایه محسوب می‌شود.
حجم مبنا
حجم مبنا، بر پایه معیارهایی چون، تعداد سهام شرکت و درصد شناور بودن سهام محاسبه می‌شود. این مولفه نشان‌دهنده حداقل تعداد سهامی است که باید معامله شود تا قیمت سهم به حد نوسان مجاز روزانه خود برسد. استفاده از حجم مبنا در بازار بورس ایران به حفظ ثبات قیمت‌ها کمک کرده و از نوسانات بی‌دلیل قیمتی که ممکن است به دلیل معاملات کم حجم ایجاد شود، جلوگیری می‌کند.
پول هوشمند
از دیگر شاخص‌ها در تحلیل تابلوخوانی، شناسایی جریان پول هوشمند در بازار است. پول هوشمند به سرمایه‌ای اطلاق می‌شود که در دست سرمایه‌گذاران و معامله‌گران تاثیرگذار قرار دارد. این افراد اغلب توانایی پیش‌بینی صحیح یا شکل‌دهی به تحولات بازار را دارند. یکی از اولین نشانه‌های ورود پول هوشمند به یک سهم، افزایش ناگهانی حجم معاملات در روز نسبت به میانگین حجم ماهانه است. پس از مشاهده افزایش چشمگیر در حجم معاملات، باید نسبت بین توان خریداران و فروشندگان را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. اگر این نسبت بیشتر از عدد ۲ باشد، معمولاً به عنوان نشانه‌ای از ورود پول هوشمند تلقی می‌شود. در مقابل، اگر این نسبت کمتر از عدد ۰.۵ باشد، می‌تواند به عنوان خروج پول هوشمند از سهم تفسیر شود.
رنج کشیدن
اصطلاح رنج کشیدن به فرایندی گفته می‌شود که در آن قیمت یک سهم، با نقدینگی‌های بالا به سمت بالا یا پایین هدایت می‌شود. رنج مثبت نشان‌دهنده افزایش قیمت سهم است، در حالی که رنج منفی اشاره به کاهش قیمت دارد.
تشخیص زمان‌هایی که سهم در حال رنج کشیدن است، می‌تواند در تصمیم‌گیری خرید یا فروش سرمایه‌گذار بسیار مفید باشد. لازم به ذکر است که قیمت سازی از طریق سفارشات هدفمند، طبق مقررات تخلف محسوب می‌شود و می‌تواند منجر به مسدود شدن حساب فرد شود.
تابلوخوانی یک ابزار قدرتمند در دست معامله‌گران است که می‌تواند در بهبود عملکرد معاملاتی آن‌ها نقش بسزایی داشته باشد. معامله‌گران با به کارگیری این مهارت، می‌توانند تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند، ریسک‌ها را کاهش دهند و در نهایت به معامله‌گران بهتری تبدیل شوند.
